Niepowściągliwe wymioty

Jest to najcięższa postać występujących podczas ciąży nudności. Są to bardzo nasilone wymioty, nasilające się przed 16. Tygodniem ciąży i powodują ok 5% utratę masy ciała. Problem ten dotyczy maksymalnie 2% kobiet. 

Czasami dolegliwość prowadzi do odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych czy niedoborów pokarmowych. Bywa, że wymagana jest hospitalizacja. U ciężarnych stwierdza się niedobory ryboflawiny, tiaminy, witaminy B6, białka, witaminy A.

            Przypadłość ta często wiąże się z występowaniem nadczynności tarczycy. Opisuje się nawet odrębną jednostkę chorobową, czyli THHG- przejściowa nadczynność tarczycy w przebiegu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych. Jej rozpoznanie opiera się na poniższych kryteriach:

1. Jednoczesne występowanie nadczynności tarczycy oraz niepowściągliwych wymiotów.

2. Przed ciążą pacjentka nie miała problemu z nadczynnością tarczycy.

3. Brak jest objawów typowych przy nadczynności.

4. Brak przeciwciał przeciwtarczycowych.

Warto podkreślić, że mimo występowania niepowściągliwych wymiotów, nie stwierdzono aby miały one jakikolwiek wpływ na płód. Dodatkowo udowodniono, że kobiety z tą przypadłością mają mniejsze ryzyko poronień czy obumarcia płodu. Rzadko zdarza się, że utrata masy ciężarnej przekłada się na małą masę noworodka.

Przyczyny

Istotną rolę odgrywają czynniki psychiczne i somatyczne. Jedni twierdzą, że przyczyną jest aktywność trofoblastu i podwyższenie ludziej gonadotropiny kosmówkowej (hCG). Stwierdzono, że kobiety, u których występują wymioty mają podwyższone stężenie hCH.

Swoją rolę ma również serotonina. Uczestniczy ona w patofizjologii wymiotów człowieka.

Inna teoria mówi o tym, że u kobiet ciężarnych obserwuje się wyższy poziom lęku. Sugeruje się, że wymioty wiążą się ze stresem i napięciem. Częściej występują u kobiet niedojrzałych i histerycznych.

Do pozostałych przyczyn należą, między innymi, niedoczynność nadnerczy, zaburzenia funkcji tarczycy, zaburzenia funkcji ciałka żółtego.

Do czynników, które zwiększają ryzyko niepowściągliwych wymiotów należą: ciąża wielopłodowa, choroba trofoblastu, otyłość, nadczynność tarczycy, dysfunkcje wątroby, zaburzenia metabolizmu lipidów itd.

Rozpoznanie

Zazwyczaj występują w I trymestrze a rozpoczynają się pomiędzy 4. a 10 tygodniem ciąży. Największe nasilenie obserwuje się między 8. a 12. tygodniem. Powodują utratę masy ciała o ok 5%.

W celu podjęcia diagnostyki konieczne jest: morfologia krwi, enzymów wątrobowych, lipazy, amylazy, elektrolitów, hormonów tarczycy, kreatyniny, ogólnego badania moczu oraz obecności mocznika w surowicy, beta-hCG. Warto brać pod uwagę również inne przyczyny wymiotów, jak dysfunkcje wątroby itd.

Terapia

Większą tolerancję mogą ułatwić zmiany w trybie życia i w diecie. Powinno się unikać nieprzyjemnych zapachów, stosować lekką dietę, jeść małe posiłki ale często. Potrawy stałe i płynne jeść w odstępach dwugodzinnych. Jeśli zauważone zostają niedobory wodno-elektrolitowe i zaburzenia w gospodarce kwasowo-zasadowej zaleca się nie podawanie posiłków aż do momentu ich wyrównania- najczęściej jest to w ciągu 24 godzin, po dożylnej terapii. Jeśli występuje odporność na dożylnie leczenie możliwe, że koniecznym będzie żywienie pozajelitowe. Można zastosować leki przeciwwymiotne (doksylamina, prometazyna, ondansteron, dimenhydrinat, trimetobenzamid itp.). Doustne stosowanie kortykosteroidów również pozytywnie wpływa na zahamowanie wymiotów. Pozytywne skutki daje również podanie ekstraktu z imbiru w dawca 1g przez 4 dni. Innymi możliwościami są akupunktura i psychoterapia.

Skutecznym sposobem za zapobieżenie niepowściągliwym wymiotom jest suplementacja multiwitaminowa w okresie okołokoncepcyjnym.