Sono-HSG

Badanie przeprowadza się w celu oceny drożności jajowodów i kształtu jamy macicy. Pozwala ono rozpoznać jedno i obustronną niedrożność jajowodów, a także występowanie wad rozwojowych i innych nieprawidłowości jamy macicy, takich jak: przegrody, polipy endometrialne czy mięśniaki uwypuklające się do wnętrza macicy. 

Sonohisterosalpingografia jest zabiegiem ambulatoryjnym, przydatnym w ocenie patologii wewnątrzmacicznej u pacjentek z nieprawidłowymi krwawieniami i nawrotowymi stratami ciąż. Metoda jest alternatywą dla rentgenowskiego badania HSG.

Wskazania do wykonania Sono-HSG

- diagnostyka niepłodności, dotycząca kontroli drożności jajowodów i wykluczenia zmian patologicznych w obrębie jamy macicy,

- diagnostyka nawykowych poronień,

- diagnostyka wad wrodzonych macicy,

- ocena skuteczności leczenia niedrożności jajowodów,

- ocena pooperacyjna jamy macicy po leczeniu operacyjnym z powodu wad macicy (np. po histeroskopowej resekcji przegrody, metroplastyce brzusznej itp.),

- podejrzenie niewydolności szyjki w przypadkach niemożności donoszenia ciąży,

- podejrzenie gruźlicy narządu rodnego.

Przygotowanie do badania

            Przed badaniem wskazana jest wizyta kwalifikacyjna. Jeśli pacjentka posiada skierowanie od innego lekarza powinna posiadać aktualny wynik cytologii, wynik posiewu z szyjki macicy. W dniu badania wskazane jest przyjęcie 1 tabletki (500mg) azytromycyny rano, a 2 godziny przed zabiegiem: ibuprofen 400mg i 1g paracetamolu.

            Badanie wykonywane jest po całkowitym ustąpieniu krwawienia miesiączkowego, nie później niż 12 dnia cyklu a przed owulacją. Prosimy o przybycie z osobą towarzyszącą, 15 minut przed planowanym zabiegiem, z aktualnymi wynikami badań laboratoryjnych.

Warunki dopuszczenia do zabiegu

- aktualny (nie starszy niż rok) wynik badania cytologicznego,

- prawidłowy wynik wymazu bakteriologicznego z kanału szyjki macicy (nie starszy niż 1 miesiąc),

- ujemny wynik wymazu z szyjki macicy na obecność Chlamydii (IgM, IgG),

- aktualny (nie starszy niż sześć tygodni) wynik badania krwi na HIV, HBS i HCV,

- USG ginekologiczne.

W przypadku nieregularnych miesiączek przed badaniem należy wykonać test ciążowy. Bezpośrednio przed badaniem wykonywane jest oznaczenie pH pochwy w celu wykluczenia infekcji.

Przebieg badania

            Badanie Sono-HSG wykonywane jest na fotelu ginekologicznym. Do pochwy wprowadzany jest jednorazowy, jałowy wziernik. Następnie przeprowadza się kontrolę pH pochwy oraz jej dezynfekcję. Do badania wykorzystuje się jałowy, apirogenny kateter do sonohisterosalpingografii o rozmiarze 8F i długości 25 cm. Strzykawka napełniona fizjologicznym roztworem soli przytwierdza się do cewnika i przepłukuje go, w celu zmniejszenia artefaktów powietrznych. W warunkach aseptycznych cewnik umieszczany jest w kanale szyjki macicy, a następnie uszczelnia podając 3 cm3 powietrza. Przez kanał cewnika podaje się roztwór soli fizjologicznej, który wypełnia jamę macicy a następnie przepływa przez jajowody. Wypełnianie macicy i przepływ przez jajowody jest obserwowany na monitorze aparatu USG w projekcji dopplera dzięki zastosowaniu głowicy przezpochwowej.

         Roztwór soli fizjologicznej jest podawany pod kontrolą USG. Szczegółowo oglądana jest jama macicy. Ocenę drożności jajowodów przeprowadza się na podstawie uwidocznienia płynu gromadzącego się za macicą (zatoka Douglasa) oraz uwidocznienia przepływu soli fizjologicznej w jajowodzie przy pomocy funkcji kolorowego dopplera w USG. Za niedrożnością dalszego odcinka jajowodu przemawia brak wyciekania soli do zatoki Douglasa oraz widoczny jej przepływ aż do momentu przegrody. O niedrożności bliższego odcinka można wnioskować na podstawie braku przepływu w kolorowym Dopplerze przy narastającym bólu podbrzusza wynikającym z rozciągania macicy. Zabieg jest zwykle (w odróżnieniu od kasycznej histerosalpingografii rentgenowskiej) całkowicie niebolesny. Sporadycznie może być odczuwalny dyskomfort przypominający miesiączkę. Bezpośrednio po badaniu pacjentka może powrócić do swojej zwykłej aktywności.

Termin wykonania zabiegu

            Sono-HSG przeprowadza się po miesiączce, a przed owulacją. Pozwala to uniknąć wykonywania badania w bardzo wczesnej ciąży oraz poprawia wykrywalność polipów czy mięśniaków, które są najlepiej widoczne na tle endometrium w fazie wzrostu. Przed Sono-HSG przeprowadza się rutynowe badanie USG pozwalające wykluczyć duże anomalie narządu rodnego oraz obecność wczesnej ciąży.

Możliwe powikłania

1. Infekcja narządów miednicy mniejszej i dolegliwości bólowe podbrzusza.

Wcześniejsze badanie mikrobiologiczne, ocena pH pochwy oraz użycie wyłącznie jednorazowego sterylnego sprzętu, minimalizuje możliwość powikłań w postaci zapalenia przydatków i zapalenia otrzewnej. Podanie środka przeciwbólowego powoduje, że zazwyczaj badanie nie jest obarczone nasilonymi dolegliwościami bólowymi. Często pojawia się dyskomfort zbliżony do dolegliwości w czasie miesiączki.

Tradycyjne HSG a SHSG

            Zabieg SHSG jest porównywalny pod względem skuteczności do tradycyjnego HSG. Ponadto jest zdecydowanie mniej inwazyjny i w większości przypadków prawie bezbolesny. Różnice między tradycyjnym HSG a SHSG polegają między innymi na tym, że do badania używa się kontrastu niejodowego - nie wywołuje on reakcji alergicznych. W większości przypadków wystarczy użycie zwykłej soli fizjologicznej. W naszym gabinecie wykorzystujemy też do badania specjalną piankę ExemHYPERLINK "http://rovers.pl/aktualnosci/nowosci.php" Foam (licencja i produkcja Holandia), która poprawia czułość badania. Ponadto nie używamy promieniowania rentgenowskiego - nie cierpią na tym jajniki i niedojrzałe komórki jajowe kobiety. Badanie przeprowadza się używając miękkiego silikonowego cewnika, a nie jak w tradycyjnym HSG - sztywnego metalowego urządzenia przypinanego metalowymi zębami do szyjki macicy (aparat Schultzego). Stosowane tradycyjnie RTG-HSG umożliwia jedynie wizualizację wewnętrznych konturów macicy, bez jej zewnętrznych konturów, co uniemożliwia odróżnienie macicy przegrodzonej od dwurożnej. Sono-HSG wykazuje wyższość w stosunku do RTG-HSG również w odniesieniu do diagnostyki przegrody macicy umożliwiając pomiary jej grubości i wysokości. Sono-HSG jest dokładniejszą metodą niż USG dopochwowe w rozpoznawaniu mięśniaków podśluzówkowych. RTG-HSG nie pozwala na ocenę wielkości i umiejscowienia uszypułowanego mięśniaka. Daje również często wyniki fałszywie pozytywne wynikające z odruchowego skurczu mięśnia macicy. Przy badaniu wykorzystuje się obrazowanie tradycyjne 2D, natomiast czułość ulega zdecydowanej poprawie jeśli wykorzystamy opcję dopplera mocy (PD) i obrazowanie 3D w czasie rzeczywistym (obie techniki dostępne w gabinecie).

Sono- HSG w OVARIS

            Wykonując w OVARIS Sono-HSG stosowane są standardy postępowania określone przez American Society for Reproductive Medicine (ASRM). Wykorzystywane są do badania jednorazowe silikonowe cewniki umożliwiające atraumatyczne i bezbolesne przeprowadzenie badania. Pozwalają one na rezygnację z tradycyjnie stosowanych metalowych aparatów Schultzego, które są bardziej traumatyczne i powodują silne dolegliwości bólowe.